Đề tài Nghiên cứu, sưu tầm và tuyển chọn Chó Phú Quốc 9/6/1998 - - 2010

HLV PHAMDIEMBINH

Phuquocdog.com.vn -- Phuquocdog.vn

Dựa vào kinh nghiệm của các nhà săn bắt chuyên nghiệp trên đảo Phú Quốc:

Anh hai Bính, Ông tám Đô, Anh Hùng ở Cầu Trắng;Ông Minh đìa, Ông ba Hải(chuyên săn nai) ở Suối Đá Bàn; Anh Tửng con ông lào Chung(người Lào): chuyên bắt kỳ đà; Ông ba Cây Cám ở Dương Tơ; Anh hai Bình( Bình sóc) ở Suối Cát, Anh hai Quang(Quang heo) ở Rạch Vẽm; Ông sáu Khương(người được mệnh danh là số 1 săn bắt tại đảo Phú Quốc); Chú hai Sủng, Chú tư Nhạo ở Cửa Cạn

               PHƯƠNG PHÁP TUYỂN CHỌN

                           CHÓ PHÚ QUỐC

Tuyển chọn một con chó đẹp thì chưa chắc là con chó khôn và lựa chọn một con chó khôn thì chưa thể là con chó đẹp.

Để hài hòa được hai yếu tố trên ta nên biết một vài yếu tố, là kinh nghiệm của người địa phương, để có được con chó tốt nhất. Phải phù hợp với sự hài hòa của con chó và những quy định tiêu chuẩn về giống nòi cũng như nhu cầu mà ta cần, để chọn chó( tránh việc lựa chọn sai sẽ dẫn đến chỉ có được chó loại 2 hay loại dạt thôi).

Chó Phú Quốc thường được các thợ săn tuyển chọn bởi các yếu tố sau:

Dứt(cắn),Xé,Lôi,Theo:  là bốn cái tên và là yếu tố cần cho bày chó săn.

1. Dáng vẻ bề ngoài:

Ấn tượng đầu tiên về một con chó Phú Quốc chuẩn mực là con chó phải khỏe mạnh, nhanh nhẹn, có cơ bắp chắc nịch, lanh lợi và tràn đầy sức sống. Dáng hình cân đối với sự phát triển hài hòa giữa thân trước và thân sau. Thân hình của chó phải có chiều dài lớn hơn chiều cao , thân hình khỏe mạnh và trình bày đường nét cong phẳng nhẹ nhàng hơn là những hình góc. Trông vạm vỡ không khẳng khiu, tạo ra một ấn tượng đẹp (cả khi đứng yên cũng như lúc di chuyển), về một cơ bắp vững chắc và lanh lợi mà không có bất cứ sự vụng về hay khờ khạo nào. Con chó lý tưởng thì được xác chuẩn theo khía cạnh phẩm chất và tính sang trọng rất khó diễn tả, nhưng chúng ta sẽ không sai lầm khi thấy nó xuất hiện trước mắt.

2. Những đặc điểm và giới tính:

Được thể hiện một cách mạnh mẽ, mỗi con vật cho thấy một ấn tượng rõ ràng về đực tính hoặc cái tính, tùy theo giới tính của nó. Chó đực thì phải chuyền giống đuợc để còn có thể tuyển chọn thế hệ kế tiếp, chó cái thì phải sinh sản được và phải cho ra đời những con chó lanh lợi, thông minh và gan dạ.

3. Kích cỡ, sự cân đối và bản chất:

Độ cao lý tưởng của chó được tính từ mặt đất đến điểm cao nhất của bứu vai là từ:48 đến 61 cm với chó đực và 43 đến 58 cm nếu là chó cái, chó đực có cân nặng từ 19 đến 23kg và chó cái từ 17 đến 20kg. Chó Phú Quốc thường có chiều dài hơn chiều cao, với con chó Phú Quốc có thân hình đẹp thì chiều dài và chiều cao có tỷ lệ nhất định là 10 và 8,5, chiều dài được đo từ xương ức đến cạnh sau của xương chậu. Chiều dài cân đối thì còn lệ thuộc vào chiều cao, độ dài thân trước, độ rộng giữa hai bả vai và thân sau, được nhìn từ hai bên sườn. Chó làm việc cần có sự vâng lời và bản chất trung thành, không có sự cạnh tranh nơi bày đàn. Chó có kích cỡ lý tưởng thì làm việc cũng rất bền và có hiệu quả cao chó làm việc tốt thì xương sườn cuối cùng không bị ngắn là chó chạy bền..ngoài ra chó có bộ sườn hở, không khít thì rất dễ hụt hơi khi làm việc.

4. Đầu:

Đầu hùng dũng, sạch sẽ và đẹp như tạc, mạnh mẽ nhưng không thô ráp. Và cân xứng với tòan thể thân mình. Đầu của chó đực thì phải thật rõ nét về đực tính và đầu của chó cái cũng vậy phải thật rõ nét vê cái tính( sọ bằng thì sống lâu hơn), đầu và mõm to nhỏ có liên quan đến công việc và thứ tự trong bày đàn.

5. Vẻ mặt:

Tinh sảo, thông minh, mang tính vâng lời và chờ lệnh ( đây là nét đặc biệt của chó Phú Quốc mà hiếm có giống chó nào có được).

6. Mắt:

Kích cỡ trung bình, theo hình trái hạnh đào, hơi xiên một chút và không lối ra. Màu sắc thì càng đen càng tốt( chó mắt to hoặc lồi thì nhát)

7. Đôi tai:

Hơi nhọn( vừa phải) cân đối với sọ, phần mở thì hướng về phía trước và dương lên khi chú ý, hình dáng lý tưởng của hai tai là hình dáng mà đường vành tai trong, được nhìn từ phía trước, song song với nhau và thẳng đứng so với mặt đất. Nhưng cũng có khi chó cũng có đôi tai treo( nghĩa là tai thòng xuống), tai đứng hoặc nằm thì không ảnh hưởng gì đến công việc cũng như tính năng của chúng.

8. Trán:

Trán được nhìn từ phía trước thì có hình vòng cung và sọ dốc xuống theo chiều dài và có nếp nhăn.

9. Mõm:

   Mõm hình chữ V, không bị gãy khúc. Mõm dài, khỏe và kiên cố, các đường lằn trên mõm thì song song với đường lằn trên của xương sọ, chó cắn thì có 3 râu mép vểnh về phía trước, chó vừa chạy vừa sủa thì nứu lợi thứ hai và ba bị đứt quãng không liền nhau.

10. Mũi:

Đen, nâu. Một con chó mà mũi của nó không có màu đen thì sự mạnh mẽ về bản lĩnh sẽ giảm theo. Hình dáng của mũi thì phụ thuộc vào sự phát triển của hàm và môi. Đôi môi phải cân đối. Hàm trên phải lớn hơn hàm dưới một chút và hơi nhô ra phía trước. Ngoài ra theo kinh nghiện của thợ săn thì mũi chó có khóe sâu là chó đánh hơi:

• Khóe mũi hẹp thì đánh hơi đất( dưới thấp).

( chó đánh hơi đất thường gặp phải sự cố khi làm việc là vắt rừng bám và cắn vào mũi chúng khi chúng làm việc khiến chúng bị phân tâm và để mất hơi).

• Khóe mũi hở thì đánh hơi gió( trên cao).

11. Răng:

    Răng gồm 42 chiếc: trên 20 và dưới 22. răng phát triển mạnh mẽ và cắn khít với nhau như cái kéo. Phần bề mặt bên trong của các răng cửa hàm trên trùng khít và bao bọc phần bề mặt bên ngoài của các răng cửa hàm dưới. Hay nói cách khác thì phần bề mặt bên ngoài của hàm dưới được bao bọc bởi phần bề mặt bên trong của hàm trên. Thiếu bất cứ cái răng nào, ngoại trừ những chiếc răng hàm đầu tiên, sẽ là những thiếu sót nghiêm trọng, thiếu răng hàm thì làm cho việc tấn công con mồi gặp trở ngại lớn.

12. Lưỡi:

Lưỡi màu đỏ tươi, dài vừa phải, là cơ quan vị giác và cũng là cơ quan tản nhiệt cho cơ thể.

Chó phú quốc thường thì có lưỡi đốm đen( bớt) nhưng chó có lưỡi tòan màu đen thì chịu được độc rắn hổ đất.

13. Cổ:

Cổ khỏe mạnh và có cơ bắp, gọn gàng và dài tương đối, cân đối theo kích cỡ chiều dài và không rũ nếp( không có nọng), khi con chó đang chú ý hay đang bị kích thích, thì đầu ngẩng lên và cổ dương lên cao; mặt khác dáng vẻ của đầu là hướng về phía trước hơn là nâng lên cao nhưng hơi cao hơn đỉnh của bả vai, đặc biệt là trong dáng đi.

14. Dáng đứng:

Bứu vai thì cao hơn và hơi dốc xuống theo mức độ của lưng. Lưng thì thẳng và phát triển một cách mạnh mẽ, không võng, không gù và ngắn tương đối, chân chúm lại( chân chúm mu sò là chân khỏe), móng đeo( huyền đề hai chân sau) được nhiều người chọn hơn, tuy nhiên trong thực tế chó có móng đeo là dị tật và móng đeo là khuyết điểm với con chó làm việc vì: móng đeo là ngón thừa và là điểm yếu của chân sau khiến cho chó rất dễ bị tổn thương và giảm hiệu xuất làm việc khi bị va chạm.

15. Cơ thể:

Tòan bộ cấu trúc cơ thể tỏ ra một vẻ ảnh hưởng tòan diện và vững chắc, săn gọn, không kềnh càng, lanh lợi nhưng không đánh mất sự phục tùng.

16. Ngực:

Bắt đầu từ điểm nối giữa cổ họng và mình, ngực phải đầy đặn, dốc xuống giữa hai chân, và có chiều ngang rộng, tương đối sâu dành cho phổi và tim. Hướng về phía trước và để lộ vai ra khi nhìn theo chiều nghiêng, vai phải thẳng và vuông góc( ngực rộng thể hiện sức khỏe dồi dào để làm việc).

17. Sườn:

Phát triển mạnh mẽ và dài, không theo hình ống nhưng cũng không quá bằng phẳng, dốc xuống theo các xương mà nối với xương khuỷu . Kiểu đan của xương sườn đúng nghĩa thì cho phép các xương khuỷu dịch chuyển một cách tự do khi chó chạy nước kiệu, quá tròn sẽ thô thiển và nổi các khuỷu xương ra ngoài; quá ngắn hoặc quá bằng phẳng làm cho các khuỷu xương véo lại. Sự đan bện của các xương sườn mà đều đặn thì eo lưng(hông) của chó sẽ tương đối ngắn, xương sườn cuối cùng không bị ngắn là chó chạy khỏe.

18. Bụng:

Cần phải thon gọn(bụng càng thon gọn chó càng làm việc dai sức hơn). Chó phú quốc cũng có khả năng ăn mồi nhiều hơn và đem về ổ nhả ra cho chó con ăn.

19. Mông:

Mông to, rộng và có cơ bắp săn chắc(làm ta có cảm giác chó rất khỏe) tạo cho chó có dáng đi uyển chuyển nhưng không ủy mị, ngược lại chó phú quốc có bộ chân sau rất khỏe.

20. Đuôi:

Đuôi nhỏ và vót cao (như cần câu) và túm lại ở phần cuối như đuôi chuột, chó cái bỏ đuôi qua phải và chó đực bỏ đuôi qua trái( nếu ngược lại thì chó chỉ đạt loại 2 thôi) đuôi cuốn ngay lưng ( không giỏi), đuôi lệch đúng vế( sống lâu, săn bền) “ chó cụt đuôi là chó rất thông minh và hiếu động (dị tật bẩm sinh chứ không phải cắt).

Chó đốm đuôi: trong dân gian thường lưu truyền câu chó đốm đuôi... nhưng trong thực tế khi đi săn bắt, chó đốm đuôi rất có lợi khi chúng rình bắt mồi; vì cái đuôi có màu sắc khác thường sẽ gây chú ý và mất cảnh giác của con mồi.

21. Thân trước:

Hai bả vai của chó dài và theo chiều xiên, nằm ngang bằng, nhưng không hướng về phía trước. Phần trên của chân (bắp tay) nối kết với bả vai ở góc xiên phải. Cả phần bắp tay và bả vai đều có cơ bắp vạm vỡ. Hai chân trước được nhìn từ mọi phía đều thẳng và có xương hình bầu dục hơn là hình tròn. Nhưng cổ chân thì khỏe mạnh và có tình đàn hồi cao. Những móng vuốt của chân trước có thể dịch chuyển, nhưng thường thì giữ nguyên. Chân thì ngắn, gọn và chắc với những ngón chân uốn hình vòng cung, gan bàn chân thì mỏng và chắc, có màng bơi, móng chân ngắn và có màu sẫm( chó có xoáy phạm ở vai là chó cắn người( xoáy phạm đóng vai).

22. Thân sau:

Tòan bộ bắp đùi, được nhìn từ bên cạnh, thì rộng và có cơ bắp chắc nịch, ngắn bao nhiêu có thể, với góc xiên phải, xương đùi ở phần trên song song với bả vai và xương đùi ở phần dưới song song với tay trên. Khối xương bàn chân( bộ phận giữa khớp của khuỷu chân và bàn chân) thì ngắn, khỏe và ăn khớp một cách chặt chẽ. Những móng vuốt nếu có ở chân sau thì cũng có thể dịch chuyển.. hai chân sau cũng như hai chân trước( khác với một số loài chó khác, chân sau của chúng rất khỏe).

23. Bộ lông:

Một con chó lý tưởng thì có bộ lộng ngắn sát da, nhưng thường thì chó có hai bộ lông; đầu mặt và chân thì có lông ngắn và mình thì có lông dài hơn.

• Phần lưng thì có một dãy xoáy dài từ bứu vai đến phần chóp mông.(đây là điểm đặc trưng của giống chó này, không có dãy xoáy trên lưng thì không được xem là: chó Phú Quốc--Phuquocdog )

  - Dãy xoáy thường định dạng ở hai hình dạng sau:

  a. Xoáy hẹp: hình chóp có đáy từ bả vai và bắt đầu bằng hai xoáy tròn và quyện vào nhau theo hình sườn núi tiến thẳng xuống chóp mông và kết thúc là hình chóp và được gọi là xoáy kiếm hoặc mũi tên.

  b. Xoáy bàn: hình rộng bề mặt và cũng bắt đầu bởi hai xoáy tròn và kết thúc bằng hình chóp nhưng suốt chiều dài dãy xoáy được giãn ra bởi hai hay ba cặp xoáy nữa tạo thành một bệt trên lưng xem như một tấm thảm và được gọi là xoáy bản đồ.

  Xoáy có hình dạng không đều về hai bên thì là một khiếm khuyết.

24. Màu sắc:

Chó Phú Quốc thường thì có nhiều màu sắc nhưng chỉ khi mang một màu duy nhất trên mình và không pha lẫn với một màu nào khác ngoại trừ màu vằn vện được mệnh danh là chó cọp. Chó mà có hai màu( chó vá) thì chỉ là loại 2 thôi.

Chó phú quốc thì có nhiều màu, thường thì màu của chó liên quan đến tên gọi của chúng, ngoài ra tên trái cây, thú rừng, cá biển cũng là những cái tên quen thuộc và thân thương mà chủ của các chú chó đặt cho chúng.

• Màu trắng: con cò.

• Màu vàng:

1. Vàng nhạt: con vàng.

2. Vàng đậm: con phèn.

• Màu đen:

1. Đen thường: con đen.

2. Đen tuyền( mắt, mũi, lưỡi và tòan thân): con mực.

• Màu xám( xám lông chuột): con rái.

• Màu nâu(socolate): con bánh.

• Màu vện( vằn): con cọp.

• Màu đỏ: con đỏ.v.v..

• Với chó hai màu:con vá ( chỉ được chấm loại 2 thôi)

1. Lõ đầu – lõ đuôi( đốm đầu - đốm đuôi).

2. Tứ túc mai hoa:( bốn chân mang vớ trắng).

3. Thằn lằn đeo cổ:( yếm trắng trước ngực).

Là 3 yếu điểm khi 1 hoặc 2 trong 3 điểm trên có xuất hiện trên mình chó. Nhưng ngược lại cả 3 yếu tố trên xuất hiện trên cùng một con chó thì đó là con chó hay.

25. Dáng đi:

Thanh thóat và nhanh nhẹn, thường thì chó Phú Quốc đi nước kiệu nên cấu trúc của nó phát triển để đáp ứng nhu cầu đó.

• Ảnh hưởng chung: Chó Phú Quốc có tài riêng biệt không như những giống chó khác là hoạt động mạnh mẽ cả về phương diện chạy, bơi lội cũng như chiến đấu nên cần có một cấu trúc khung xương và cơ bắp mạnh mẽ nhưng hài hòa không thô ráp.

26. Sự di chuyển:

Có dáng đi riêng biệt, linh hoạt và không cần phải nỗ lực, uyển chuyển, nhịp nhàng bước đi thoăn thoắt dễ dàng, thăng bằng và mạnh mẽ. Cả khi bước tới hay bước lùi thì vẫn như một ê kíp làm việc nhuần nhuyễn không tắc hóc. Để có được dáng vẻ như trên thì chó Phú Quốc cần có cơ bắp phát triển mạnh mẽ và đều đặn không có tì vết khiếm khuyết về khung chậu hay cơ bắp.

27. Tính khí:

Giống chó có một tính khí rõ ràng được thể hiện bằng trực tính và sự can đảm, tự tin nhưng không có sự thù hằn, biểu cảm. Rất thân thiện và không phải giống chó cắn người, Nó sẽ tấn công xua đuổi tự vệ và bảo vệ khi cần thiết. Thích được làm bạn với con người và phục tùng mệnh lệnh của người đó khi có yêu cầu, thích hợp cho việc canh giữ, chăn dắt gia súc, săn bắt và bơi lội.